یکی از مهم ترین، پرکاربردترین و بهترین تجهیزات آزمایشگاهی دستگاه سانتریفیوژ است. بطور ساده و خلاصه می توانیم بگوییم دستگاه سانتریفیوژ دستگاهی است که وظیفه ی اصلی آن  جدا کردن اجزا و ذرات تشکیل دهنده ی یک محلول از طریق یک نیروی گریز از مرکز (g-force) است. در واقع، کاری که این دستگاه انجام می دهد این است که محلول مورد نظر را با سرعت زیاد به چرخش در می آورد و از این طریق اجزای آن را از هم جدا می کند. یکی از متداول ترین محلول هایی که برای جداسازی ذرات آن در آزمایشگاه، از دستگاه سانتریفیوژ استفاده می شود خون است.  
به جهت اهمیت و کاربرد وسیع این دستگاه آزمایشگاهی، در این مقاله ی کیمیا تجهیزیاران تصمیم گرفتیم در رابطه با موضوع دستگاه های سانتریفیوژ آزمایشگاهی و کاربردهای آن ها صحبت کنیم...ادامه ی این مقاله را از دست ندهید...

دستگاه سانتریفیوژ آزمایشگاهی به چه شکلی عمل می کند؟ 

 نحوه ی عملکرد این دستگاه خیلی ساده است و به این شکل است:
دستگاه سانتریفیوژ یکسری لوله دارد که نمونه های محلول های مورد نظر در آن ریخته می شوند. بعد از آن، لوله ها برروی روتور یا هد سانتریفیوژ این دستگاه قرار می گیرند. بخش روتور دستگاه سانتریفیوژ یک موتور دارد که بوسیله ی نیروی تولید شده از آن موتور لوله ها را حول یک محور معین می چرخاند؛ در نهایت، نیروی گریز از مرکزی که با این کار بوجود می آید باعث می شود تا اجزای تشکیل دهنده ی محلول ها براساس جرم ملکولی شان رسوب کنند و از یکدیگر جدا بشوند. 
به این نیروی گریز از مرکزی که ایجاد می شود RCF، “شتاب نسبی سانتریفیوژ” و “قدرت سانتریفیوژکردن” هم گفته می شود. این نیرو ضریبی از شتاب جاذبه ی عادی زمین یعنی g است و همین موضوع باعث می شود تا موادی که چگالی بیشتری دارند خیلی سریع تر از حالت عادی ته نشین بشوند و بصورت رسوب در انتهای لوله جمع بشوند. 

دستگاه سانتریفیوژ دستگاهی است که جهت جداسازی اجزای تشکیل دهنده ی مخلوط های ناهمگن مورد استفاده قرار می گیرد.  

 

پس از جداسازی محلول به دو بخش تقسیم خواهد شد:
سوپرناتانت (supernatant): سوپرناتانت آن بخشی از محلول است که بعد از سانتریفیوژ در بالای لوله ی نمونه قرار می گیرد. 
پلت (Pellet):  پلت بخشی از محلول است که در حین عمل جداسازی رسوب کرده، ته نشین شده و در انتهای لوله قرار گرفته است. 

توجه: 
یادتان باشد زمانی که می خواهید از دستگاه سانتریفیوژ استفاده کنید، باید لوله هایی که وزن، اندازه و شکل مشابهی دارند را روبروی همدیگر قرار بدهید تا برروی روتور تعادل ایجاد بشود. در صورت عدم رعایت این موضوع، خیلی زود شافت و زغال دستگاه خراب می شوند و دستگاه نمی تواند مثل قبل اجزا را از هم جدا کند. 

یک دستگاه سانتریفیوژ از چه بخش هایی تشکیل شده است؟ 

بطور کلی می توانیم بگوییم که یک دستگاه سانتریفیوژ شامل اجزای زیر است: 
•    روتور یا هد سانتریفیوژ که بخشی است که لوله های نمونه گیری را به چرخش در می آورد. 
•    موتور که باعث ایجاد نیروی لازم برای چرخش روتور می شود. 
•    تایمر که جهت تنظیم مدت زمان کارکرد دستگاه و خاموشی آن مورد استفاده قرار می گیرد. 
•    سرعت سنج که وسیله ای جهت آنکه کاربر بتواند سرعت چرخش نمونه ها را مشخص کند. سرعت چرخش در دستگاه سانتریفیوژ با       واحد دور در دقیقه یا RPM مشخص می گردد. 
•    ترمز 
•    شافت 
•    سر روتور 

فارغ از نوع دستگاه سانتریفیوژی که استفاده می کنید، یادتان باشد که:
هرگز در زمانی که در دستگاه باز است، آن را روشن نکنید و از طرف دیگر هیچ گاه به محض آنکه فعالیت دستگاه تمام شد در آن را باز نکنید.

چند مدل دستگاه سانتریفیوژ وجود دارد؟ 

در حال حاضر انواع و اقسام دستگاه های سانتریفیوژ در بازار وجود دارند اما این که کدام یک از آن ها مناسب کار شما هستند بستگی به نوع عملکرد مورد انتظار شما از آن دستگاه دارد. 
بهتر است قبل از خرید قابلیت ها و امکاناتی که دستگاه های مختلف در اختیارتان قرار می دهند را بررسی کنید تا بتوانید دستگاه مناسبی را انتخاب کنید. بطور کلی دستگاه های سانتریفیوژ در انواع و کاربردهای مختلفی در بازار وجود دارند که بعضی از مهم ترین آن ها عبارتند از:

دستگاه سانتریفیوژ کلینیکی (بالینی) 
ویژگی خاص: سرعت چرخش پایین 
کاربرد: همان طور که از اسم این دستگاه مشخص است این وسیله برای کاربردهای بالینی مناسب است. 

یادتان باشد:
سرعت دستگاه سانتریفیوژ بایستی توسط افراد متخصص و براساس نوع نمونه ی مورد نظر تنظیم شود. 

دستگاه سانتریفیوژ ساده 
ویژگی خاص: ظرفیت خوب، سرعت چرخش متوسط 
کاربرد: اگر قصد خرید یک دستگاه سانتریفیوژ برای آزمایشگاه یا کلینیک پزشکی یا بطور کلی امور مربوط به پزشکی و درمان را دارید، توصیه ی ما به شما تهیه ی این دستگاه است. 

دستگاه سانتریفیوژ یخچالدار (Refrigerated Centrifuge)
ویژگی خاص: این دستگاه یک سیستم خنک کننده دارد که جلوی خراب شدن نمونه ها را می گیرد، سرعت چرخش بالایی دارد و محدوده ی دمایی بین 20 تا 40 درجه ی سانتیگراد را پوشش می دهد. 
کاربرد: بطور کلی می توانیم بگوییم که نمونه های زیادی هستند که توانایی تحمل دما و حرارت را ندارند و خیلی راحت بر اثر تغییر دما تغییر ماهیت می دهند. از طرف دیگر، چرخش و نوع کار دستگاه های سانتریفیوژ هم به گونه است که باعث می شود در حین چرخش دمای نمونه بالا برود و همین موضوع باعث بشود تا دستگاه های عادی برای جداسازی این نوع محلول ها مناسب نباشند. 
اما دستگاه های سانتریفیوژ یخچالدار بدلیل برخورداری از سیستم خنک کننده و کنترل کننده ی دما می توانند دما را در محفظه ی سانتریفیوژ ثابت نگه دارند و از این طریق مانع از تغییر ماهیت نمونه های محلولی بشوند. خوشبختانه این مدل در ابعاد و اندازه های مختلفی در بازار وجود دارد و شما می توانید برحسب نوع کارتان یکی از آن ها را انتخاب و مورد استفاده قرار بدهید. 

شرکت کیمیا تجهیزیاران وارد کننده ی انواع دستگاه های آزمایشگاهی، تجهیزات آزمایشگاهی و مواد شیمیایی می باشد. 

سخن آخر 
شما می توانید جهت مشاوره و خرید با کارشناسان ما و از طریق بخش تماس با ما در ارتباط باشید. 
همچنین می توانید  نظرات و پیشنهادات خودتان را از همین طریق برای ما ارسال کنید.

سایر مقالات

معرفی تجهیزات آنالیتیکال آزمایشگاهی 

دستگاه اسپکتروفتومتر چیست؟

دستگاه اندازه گیری BOD یا BOD متر چیست؟

اینفوگرافیک معرفی پارامتر BOD و دستگاه اندازه گیری BOD